Najważniejsze fakty lat 90. XX w. w Nowej Hucie.
1990 rok:
-
Huta im. Lenina zmieniła patrona – został nim Tadeusz Sendzimir.
-
Nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora kombinatu. Dyrektorami zostali Zygmunt Borek, a następnie Jerzy Knapik.
-
Powstało centrum handlowe Tomex S.A. (ul. Bieńczycka). Było to pierwsza tego typu placówka w III RP.
-
Rozpoczęło działalność prywatne Radio „Wanda” w Bieńczycach.
-
Erygowano Parafię p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy (os. Bohaterów Września).
-
W kościele p.w. NMP Królowej Polski „Arka Pana” odbyła się msza pojednania zorganizowana przez KRH i Krakowski Garnizon Funkcjonariuszy MO.
-
Zmieniono nazwy ulic oraz niektórych osiedli w Nowej Hucie.
-
Oddano do użytku Studio Telewizyjne w Łęgu budowane od 1976 r.
-
Sąd zarejestrował Towarzystwo Solidarnej pomocy przy KRH NSZZ „Solidarność”.
-
Odbyły się pierwsze wolne wybory samorządowe szczebla gminnego. Radnym został m.in.: Stanisław Handzlik.
-
Sprywatyzowano księgarnię Domu Książki w Centrum C, powstała księgarnia „Skarbnica” Anny Włodarczyk.
-
Huta im. T. Sendzimira była jednym z założycieli Krajowego Porozumienia Komisji Zakładowych NSZZ „Solidarność” „Sieć”.
-
Ks. kardynał Franciszek Macharski w 10. rocznicę powstania NSZ „S” odprawił przy bramie kombinatu uroczystą mszę św.
-
Przewodniczący Komisji Krajowej Lech Wałęsa odwiedził KRH.
-
O. Niward Karsznia poświęcił lokal NSZZ „Solidarność” w Centrum Administracyjnym kombinatu.
-
Przewodniczący KRH Mieczysław Gil został przewodniczącym Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego.
-
W Hucie im. T. Sendzimira gościł premier RP Tadeusz Mazowiecki.
-
Zmarł Stanisław Pater (ur. 1907) – pedagog, dyrektor SP 88, powiatowy inspektor oświaty, przew. Komisji Historycznej ZBoWiD w Nowej Hucie, autor książki „Nad ujściem Dłubni do Wisły”.
-
Powstało Stowarzyszenie Poszkodowanych Właścicieli Nieruchomości Wywłaszczonych przez Kombinat Metalurgiczny i inne budownictwo w Krakowie i Nowej Hucie.
-
Zlikwidowano Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej (ORMO) – paramilitarną organizację ochotniczą i społeczną wspierającą MO, powołaną w 1946 r.; rozwiązał ją Sejm pod koniec 1989 r.
-
Rozwiązano policję polityczną – Służbę Bezpieczeństwa.
-
Lech Wałęsa został w II turze wybrany na prezydenta RP.
1991 rok:
-
Zlikwidowano „salon” Nowej Huty – Klub Empiku na os. Centrum D.
-
Powstały na terenie Nowej Huty nowe Licea Ogólnokształcące: nr XIX im. Krzysztofa Kieślowskiego (od 1995), XXI im. Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz XXII im. gen. Bolesława Ducha.
-
Został wydany pierwszy numer „Głosu – Tygodnika Nowohuckiego”, red. nacz. został Jan L. Franczyk.
-
Powstał Ośrodek Kultury Kraków – Nowa Huta.
-
Przed kościołem św. Maksymiliana Marii Kolbego w Mistrzejowicach pomnik Jana Pawła II, autor projektu Gustaw Zemła.
-
Zmarł Bogumił Władysław Salwiński (1931-1991) – opat OO. Cystersów w Mogile w l. 1968-1991, twórca ogrodu Jana Pawła II.
-
Zmarł Stanisław Zawada (ur. 1940) – działacz związkowy, przew. MKZ NSZZ „Solidarność”.
-
Powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa Bieńczyce (dawna część SM Hutnik).
-
W czerwcu papież Jan Paweł II przebywał w Polsce ze swoją czwartą pielgrzymką.
-
W Foto-Galerii NCK zaprezentowano wystawy fotograficzne Konrada Pollescha, Roberta Kosieradzkiego, Jana Zycha i Witolda Michalika.
-
Dyrektorem Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida została Danuta Szymońska.
-
KRH ogłosiła gotowość strajkową, związaną z wynagrodzeniami pracowniczymi.
-
Rada Miasta Krakowa podjęła uchwał o podziale Krakowa na 18 dzielnic. W granicach Nowej Huty znalazło się 5 dzielnic XIV-XVIII: Czyżyny, Mistrzejowice, Bieńczyce, Wzgórza Krzesławickie, Nowa Huta.
1992 rok:
-
W Nowej Hucie rozpoczęła nadawanie telewizja kablowa Dami, wchłonięta przez Polską Telewizję Kablową w 1996 r., red. Nacz. Sławomir Pietrzyk.
-
Zlikwidowano jedno z najstarszych kin „Światowid” na os. Centrum E.
-
Odsłonięto naprzeciwko „Arki Pana” pomnik Bogdana Włosika i innych ofiar represji w l. 80., autor projektu Helena Łyżwa.
-
Sprzedano do Szwecji pomnik W. Lenina z Alei Róż.
-
Zmarł Tadeusz Fijałkowski (ur. 1922) – sportowiec, żołnierz AK, wicemistrz Polski w żużlu, trener kadry narodowej, współtwórca sekcji żużlowej w BKS „Wanda”; w 1962 r. założył pierwszy w dzielnicy zakład naprawy samochodów na os. Słonecznym.
-
Premiera w Teatrze Ludowym spektaklu „Romeo i Julia” w reż. Krzysztofa Orzechowskiego. W sztuce zagrali m.in. aktorzy nieprofesjonalni punki i skinheadzi.
-
Dyrektorem Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. M. Karłowicza zostaje mianowany Witold Malinowski.
-
Na os. Teatralnym powstał zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.
-
Zakończono budowę os. Oświecenia wg proj. R. Strzeleckiego.
-
Zmarł Antoni Czechowicz (ur. 1908) – menadżer, oficer AK, brał udział w akcjach „Burza” i „Ostra Brama”, dyr. m.in.: Huty Stalowa Wola i HiL (w l. 1954-1958).
-
W hali Akademii Wychowania Fizycznego w Czyżynach odbyło się IV WZD Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność”.
-
W kombinacie odbył się wiec protestacyjny.
-
Podpisano porozumienie pomiędzy Zarządem Elektrociepłowni w Łęgu a Komitetem Strajkowym NSZZ „S”.
-
Międzyzakładowy KS w Hucie im. T. Sendzimira zażądał rządowych gwarancji na budowę COS.
-
Zmarł Henryk Hermanowicz (ur. 1912 r.) – wybitny artysta fotografik, fotoreporter „Przekroju”, czł. założyciel ZPAF, laureat Nagrody Miasta Krakowa I nagrody w Konkursie Fotograficznym „25-lecia Nowej Huty” w 1974 r.
-
Zmarł Stanisław Kościelny (ur. 1920) – ksiądz, w l. 1952-1959 administrator parafii w Bieńczycach, prześladowany przez władze komunistyczne, później proboszcz m.in. w parafii Krakowie Piaskach Wielkich.
1993 rok:
-
Zmarł ks. Kazimierz Jancarz (ur. 1947) – duszpasterz ludzi pracy, działacz społeczny w parafii p.w. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Mistrzejowicach. Organizator mszy św. za Ojczyznę, festiwalu Sacrosong, Niezależnej Telewizji Mistrzejowice, Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego.
-
Przyjęto pierwszych pacjentów w Dziale Dializoterapii w Szpitalu Specjalistycznym im. Ludwika Rydygiera na os. Złotej Jesieni. Szpital był budowany od 1976 r. wg. proj. Władysława Wichmana.
-
Zmarł Andrzej Mycielski (ur. 1900) – uczony, profesor prawa, ur. w Łuczanowicach, profesor na Uniwersytecie w Wilnie i Warszawie, po II wojnie światowej dziekan na Wydziale Prawa Uniwersytetu we Wrocławiu.
-
Zmarł Józef Nowotny (ur. 1926) – polityk, żołnierz AK i BCh, w latach 1971-1980 I sekr. KF PZPR w HiL, konsul w Kijowie, kierownik Ośrodka Obrony Cywilnej w Nowej Hucie.
1994 rok:
-
Powstał na os. Słonecznym ADREM z przekształcenia z PGM Nowa Huta.
-
W Walcowni Zimnej Blach uruchomiono linię elektrolitycznego cynkowania.
-
Odsłonięto pomnik Jana Matejki przed jego dworkiem w Krzesławicach, autor projektu Czesław Dźwigaj.
-
W KS „Hutnik” zawieszone zostały sekcje koszykarska oraz piłki ręcznej, zlikwidowano sekcję lekkoatletyczną.
-
W Zespole Państwowych Szkół Muzycznych odbyły się warsztaty jazzowe z trębaczem Wyntonem Marsalisem.
-
W Hucie im. T. Sendzimira przeprowadzono strajk ostrzegawczy związany z oczekiwaniami płacowymi.
-
Ks. kardynał Franciszek Macharski dokonał poświęcenia zabytkowego ołtarza, a kilka miesięcy później kościoła p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy na os. Bohaterów Września.
-
Stanisław Handzlik został wybrany przewodniczącym Rady Miasta Krakowa.
1995 rok:
-
Zmarł Jerzy Mostowski (ur. 1916) – dr med., wnuk Odona Bujwida, więzień KL Auschwitz, dyrektor Dzielnicowej Stacji SANEPID w Nowej Hucie i Wojewódzkiej stacji Krwiodawstwa, działacz PCK.
-
W hali AWF na Czyżynach odbyły się obrady V WZD Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność”.
-
Powołany został Komitet Organizacyjny w celu przygotowania biegu ulicznego upamiętniającego Bogdana Włosika, zastrzelonego podczas stanu wojennego. W pierwszym biegu uczestniczyło 200 zawodników.
-
W wyborach prezydenckich w Polsce, w II turze zwyciężył Aleksander Kwaśniewski.
-
W Sali Teatralnej Huty im. T. Sendzimira odbyła się Nadzwyczajna Sesja V WZD NSZZ „Solidarność” Regionu Małopolska.
-
W Foto-Galerii NCK zaprezentowano wystawę fotograficzną Pawła Pierścińskiego.
-
Oddano do użytku nowy Park Dywizjonu 303.
-
Zlikwidowano Kombinat Budownictwa Mieszkaniowego.
-
Turecki koncern Rumeli Group zakupił pakiet większościowy Cementowni „Nowa Huta”.
-
Zmarł ks. prałat Mikołaj Kuczkowski (ur. 1910 r.) – duchowny, w 1976 r. administrator Ośrodka Duszpasterskiego w Mistrzejowicach, w l. 1976-1988 proboszcz parafii p. w. św. Maksymiliana Marii Kolbego.
-
Zmarł Kazimierz Kownacki (ur. 1905) – dr med., ordynator Oddziału Zakaźnego Szpitala im. S. Żeromskiego, lekarz ks. kardynała Karola Wojtyły.
-
Zmarł Ludwik Mikrut (ur. 1931) – działacz komunistyczny, górnik we Francji, działacz ZMP w HiL a także Nowohuckiego Komitetu Rewolucyjnego. Pracownik Ośrodka Informacji i Propagandy HiL, kierownik Pracowni Dokumentacji Historycznej Huty im T. Sendzimira.
1996 rok:
-
Reżyser Jerzy Ridan zrealizował film dokumentalny o wydarzeniach z kwietnia 1960 r. pt. „Róg Marksa i Obrońców Krzyża”.
-
Krakowskie Zakłady Przemysłu Tytoniowego zostały zakupione przez koncern Phillip Morris.
-
W Nowej Hucie powstały nowe Licea Ogólnokształcące: nr XXX na os. Dywizjonu 303 i nr XXXVI im. Józefa Konrada Korzeniowskiego na os. Niepodległości.
-
Zmarł Stanisław Senisson (ur. 1917) – fotografik, filolog polski, więzień oflagu nr 11 B, w którym z T. Ptaszyckim zorganizował teatr obozowy; autor reportaży i zdjęć z początków budowy Nowej Huty.
-
Odbył się II Bieg Memoriału im. Bogdana Włosika, startowało w nim ok. 500 zawodników.
-
Ks. bp Stanisław Smoleński dokonał uroczystej konsekracji kościoła p. w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy na os. Bohaterów Września.
-
W Foto-Galerii NCK zorganizowano wystawy fotograficzne Czesława Odo Mostowskiego oraz Stanisława Markowskiego.
-
Pierwsza edycja festiwalu Nowohucka Wiosna Muzyczna organizowanego przez Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida i Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. M. Karłowicza w Nowej Hucie.
1997 rok:
-
W Zespole Państwowych Szkół Muzycznych odbył się benefis Marka Seiferta, dyrygenta Orkiestry Huty im. T. Sendzimira.
-
Zmarł Jan Choma (ur. 1918) – wraz z Janem Aniołą w pierwszej ekipie budowy Nowej Huty, sekr. Rady Robotniczej HiL w l. 1957-1962 oraz kierownik Ośrodka Informacji i Propagandy HiL w l. 1962-1982, prezes Okręgu Polskiego Związku Pływackiego.
-
Krakowskie Forum Rozwoju zorganizowało sesję naukową poświęconą Nowej Hucie.
-
Papież Jan Paweł II przybył do Ojczyzny podczas swojej piątej pielgrzymki. Krzyż z mszy papieskiej na Błoniach przeniesiono później do kościoła p.w. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych na ul. Bulwarowej.
-
KRH NSZZ „Solidarność” zażądała dymisji premiera Włodzimierza Cimoszewicza w związku z jego wypowiedziami na temat sytuacji powodzian.
-
W Nowej Hucie po raz trzeci odbył się Bieg Memoriałowy im. Bogdana Włosika.
-
Rozpoczęto budowę Hospicjum św. Łazarza na ul. Fatimskiej w Bieńczycach.
-
Orkiestra „Młodej Krakowskiej Filharmonii” wystąpiła z zespołem „Chłopcy z Placu Broni” w Teatrze im. J. Słowackiego.
-
W Foto-Galerii NCK zaprezentowano wystawę fotograficzną „Włodzimierz Puchalski – bezkrwawe łowy”.
1998 rok:
-
Zespół Państwowych Szkół Muzycznych odnowił współpracę z Towarzystwem Muzycznym w Krakowie, dyr. W. Malinowski został jego prezesem.
-
Zmarł Henryk Giżycki (ur. 1940) – dyrektor Teatru Ludowego w l. 1979-1989.
-
Henryk Bugajski założył w Mogile Krakowski Szwadron Ułanów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
-
Powstało stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Nowej Huty.
-
Zorganizowano po raz pierwszy Memoriał Alfreda Kałuzińskiego, turniej piłki ręcznej dla chłopców.
-
Przebywający w Polsce płk Ryszard Kukliński spotkał się z przedstawicielami KRH NSZZ „S”.
-
Przewodniczącym Rady Miasta Kraskowa ponownie został wybrany Stanisław Handzlik.
-
W Biegu Ulicznym im. B. Włosika startowało prawie 400 uczestników.
-
W Foto-Galerii NCK otwarto wystawę fotograficzną Adama Bujaka.
1999 rok:
-
budynku administracyjnym zlikwidowanej Walcowni Zgniatacz otwarto Muzeum Nowej Huty i Huty im. T. Sendzimira a także Izbę Pamięci „Solidarności”.
-
Przed halą Walcowni Zgniatacz odsłonięto pomnik Hutniczej Solidarności, monument w kształcie litery „V” pokrytej datami i napisem „Bądź wierny, idź”.
-
Powstała Fundacja Socland.
-
Założono parafię p.w. Matki Bożej Pocieszenia na ul. Bulwarowej.
-
W ramach Nowohuckiej Wiosny Muzycznej w bazylice OO. Cystersów w Mogile odbył się koncert „Nieszporów Ludźmierskich”.
-
Uroczyście obchodzono jubileusz 50-lecia Nowej Huty.
-
W Nowohuckim Centrum Kultury otwarto wielką wystawę fotograficzną „50 lat Nowej Huty”.
-
W kinie „Sfinks” w Ośrodku Kultury im. C. K. Norwida zorganizowano Festiwal filmów dokumentalnych, fabularnych i telewizyjnych poświęconych Nowej Hucie „Etap: Nowa Huta”.
-
W Zespole Państwowych Szkół Muzycznych odbyła się uroczysta sesja Komisji Kultury i Ochrony Zabytków.
-
Rozpoczął się strajk okupacyjny Cementowni „Nowa Huta”.
-
Odbyła się VI Pielgrzyma papieża Jana Pawła II do Polski.
-
Wprowadzono nową reformę szkolnictwa, w Nowej Hucie powstały szkoły nowego typu: gimnazja.